पोळा हा सण शेतकऱ्यांच्या श्रमाचा आणि बैलाच्या निष्ठेचा सन्मान. (बिलोली प्रतिनिधी गणेश कदम.)भारतीय संस्कृती ही निसर्गाशी आणि शेतीशी जोडलेली आहे. आपल्या प्रत्येक सणामागे एक सामाजिक, सांस्कृतिक आणि शैक्षणिक संदेश दडलेला आहे. त्यातल्या त्यात शेतकऱ्याचा जीवनसाथी असणाऱ्या बैलाचा सन्मान करणारा पोळा हा सण खास ग्रामीण संस्कृतीचे प्रतीक आहे. शेती ही भारतीय अर्थव्यवस्थेची कणा आहे. शेतकऱ्याचे जीवन बैलाशिवाय पूर्ण होऊच शकत नाही. पेरणीपासून नांगरणीपर्यंत, जनावरांची देखभाल करण्यापासून वाहतुकीपर्यंत प्रत्येक टप्प्यावर बैल शेतकऱ्याचा विश्वासू साथीदार ठरतो. या श्रमांच्या नात्याला सन्मान देण्यासाठी दरवर्षी शेतकरी पोळा सण मोठ्या उत्साहात साजरा करतात. या दिवशी शेतकरी आपल्या बैलांना आंघोळ घालतो, त्यांना सजवतो, गळ्यात घंटा बांधतो, विविध रंगांनी नटवतो. गावात मिरवणुका काढल्या जातात. बैलांना विश्रांती देऊन त्यांची पूजा केली जाते. हा सण म्हणजे फक्त बैलांचा सन्मान नव्हे, तर शेतकऱ्याच्या मेहनतीचा उत्सव आहे. आजच्या आधुनिक युगात ट्रॅक्टर, यंत्रसामग्री मोठ्या प्रमाणावर वापरली जात असली तरी बैलाचे महत्त्व आजही तितकेच आहे. कारण शेतकऱ्याच्या मनाशी आणि भावनांशी जोडलेले नाते कोणतेही यंत्र कधीही तोडू शकत नाही. पोळ्याचा दिवस आपल्याला निसर्गाशी आणि पाळीव प्राण्यांशी जिव्हाळ्याचं नातं जपण्याचा संदेश देतो. पोळ्याचा एक सामाजिक पैलूही आहे. गावात सगळे लोक एकत्र येऊन आनंद साजरा करतात. मुलांपासून वडीलधाऱ्यांपर्यंत सर्व जण यात सहभागी होतात. यामुळे गावोगाव एकोप्याचं वातावरण निर्माण होतं. ग्रामीण भागात पोळा हा फक्त धार्मिक विधी नसून सामूहिक संस्कृतीचा उत्सव ठरतो. आजच्या पिढीने या सणाचा खरा संदेश लक्षात ठेवण्याची गरज आहे. आधुनिक तंत्रज्ञानाचा स्वीकार नक्कीच करावा, पण आपल्या परंपराही जपल्या पाहिजेत. जनावरांवर प्रेम करणे, निसर्गाशी सुसंवाद ठेवणे, शेतीला आदर देणे हे आपल्या संस्कृतीचे धडे आहेत. समारोप करताना एवढंच म्हणावसं वाटतं की, पोळा हा सण शेतकऱ्याच्या घामाला मानाचा मुजरा करणारा आहे. बैल हा केवळ एक प्राणी नसून शेतकऱ्याच्या घरातील सदस्य आहे. या सणाद्वारे आपण त्याला दिलेला सन्मान, आदर आणि कृतज्ञता ही खरी भारतीय संस्कृतीची ओळख आहे.

पोळा हा सण शेतकऱ्यांच्या श्रमाचा आणि बैलाच्या निष्ठेचा सन्मान.                                                                     
Previous Post Next Post